Usługi ściółkowania w ogrodach

Często nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak ważne jest pokrycie wierzchniej warstwy gleby ściółką. Obserwując naturę, zauważamy przecież, że odkryta gleba nie występuje w niej prawie nigdy. Pochłonięci innymi zabiegami związanymi z pielęgnacją roślin, ułożenie ściółki zostawiamy zwykle na sam koniec zakładania ogrodu. Pomijamy fakt, że ściółkowanie, oprócz walorów estetycznych, pełni szereg innych istotnych funkcji. Są one niezbędne do prawidłowego wzrostu i rozwoju roślin.

Pokrycie ziemi ściółką powoduje uaktywnienie życia glebowego. Inaczej mówiąc zabieg ten pobudza rozwój mikroorganizmów glebowych. Wzbogacają one glebę w składniki pokarmowe, co przekłada się na lepszy wzrost roślin. Drobnoustroje te mają również pozytywny wpływ na odporność roślin na choroby i szkodniki. Ułatwia to pracę ogrodnikowi, który nie musi stosować dodatkowych środków ochrony. Gleba jest też środowiskiem życia wielu pożytecznych organizmów żywych tj. stonogi, dżdżownice, pająki, które prowadzą ukryty tryb życia.

Do zalet ściółkowania należy również utrzymanie odpowiedniej struktury gruzełkowatej. To taki stan gleby, który jest najbardziej pożądany w ogrodzie. Dzięki swej strukturze gleba stwarza korzystne warunki dla kiełkowania nasion. Ponadto zapewnia ona korzeniom roślin odpowiednie napowietrzenie i nawodnienie. Zmniejszamy przez to ilość wykonywanych zabiegów związanych ze spulchnianiem podłoża.

Niewątpliwym atutem stosowania ściółki w ogrodzie jest fakt, iż ogranicza ona rozwój chwastów. Fizyczna bariera oraz utrudniony dostęp do światła i wody hamuje w znacznym stopniu ich wzrost. Zamiast ciągłego odchwaszczania ogrodu, możemy w tym czasie zająć się innymi czynnościami związanymi z jego pielęgnacją.

Warstwa okrywająca glebę chroni ją przed utratą wody i zeskorupieniem. Przy słonecznej pogodzie odkryta ziemia bardzo szybko wysycha. Ściółka stanowi barierę, która spowalnia parowanie wody i zatrzymuje wilgoć w glebie. Dzięki temu możemy zaobserwować poprawę wydajności nawadniania.

Ponadto ściółkowanie prowadzi do zmniejszenia erozji wodnej i wietrznej. Okrycie powierzchni gleby zapobiega zamulaniu i rozmywaniu podłoża przez deszcz. Podczas opadów ziemia namaka i się osuwa. Dzieje się tak szczególnie wtedy, gdy w naszym ogrodzie występuje nachylenie terenu. Ściółka pomaga utrzymać glebę na swoim miejscu, co zabezpiecza skarpę przed spływaniem ziemi.

Okrywanie podłoża to doskonały sposób na to, aby utrzymać stałą temperaturę gleby. Ściółka tworzy izolację termiczną dla gleby. Chroni ją zarówno przed nadmiernym nagrzewaniem w lecie, jak i przed przemarznięciem zimą. Jest to istotne w przypadku roślin o płytkim systemie korzeniowym. Są one bowiem szczególnie podatne na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych.

Ściółkowanie możemy wykonywać praktycznie przez cały rok, z wyjątkiem zimy. Przed ułożeniem ściółki ogrodnik staranne przygotowuje teren. Usuwa wszelkie fragmenty chwastów wieloletnich i wyrównuje glebę. Warto rozważyć też uzupełnienie podłoża humusem, torfem lub kompostem. Potem wykonanie tej czynności będzie utrudnione.

Po przygotowaniu podłoża przechodzimy do równomiernego rozłożenia materiału ściółkowego na całej powierzchni. Istotną kwestią jest tu grubość ściółki. Jej warstwę dostosowujemy do rodzaju gleby. Na ciężkim, gliniastym podłożu, ściółka powinna wynosić kilka centymetrów. W przypadku gleby przepuszczalnej, piaszczystej może być nieco grubsza. Dobra ściółka musi przede wszystkim gwarantować odpowiednie napowietrzenie gleby. Zbyt gruba warstwa może utrudniać roślinom dostęp do powietrza i wody deszczowej. Natomiast zbyt cienka spowoduje łatwe przenikanie przez nią chwastów.

Warto zaznaczyć, że ściółkowanie nie zawsze jest zabiegiem jednorazowym. Należy pamiętać o regularnym uzupełnianiu naturalnych ściółek. Ulegają one rozkładowi, są często wywiewane przez wiatr oraz wypłukiwane przez deszcz. Ponadto różne rodzaje ściółek mają wpływ na właściwości podłoża. Z tego względu przy wyborze materiału ściółkowego musimy uwzględnić wymagania konkretnych roślin. Niektóre materiały ściółkowe zakwaszają podłoże i nie nadają się do ściółkowania roślin preferujących gleby zasadowe (wapienne).

Wybór rodzaju materiału ściółkującego powinien być dokładnie przemyślany. Wpłynie on na dekoracyjność ogrodowych rabat, a przez to na ogólny charakter całego ogrodu. Najlepiej prezentują się ściółki pochodzenia naturalnego. Zaliczamy do nich głównie: kamienie, korę z drzew iglastych oraz zrębki.

Do najpopularniejszych kamieni dekoracyjnych należą: grysy, kora kamienna, żwiry oraz otoczaki. Możemy wybierać spośród wielu rodzajów kamieni, różniących się między sobą bogatą gamą kolorów, wielkości oraz kształtów. Tak szeroki wybór z pewnością zadowoli nawet najbardziej wymagającego właściciela ogrodu. Przy użyciu kamieni dekoracyjnych można więc osiągnąć najróżniejsze efekty dekoracyjne. Poza tym ściółkowanie kamieniami wpływa na stabilizowanie temperatury gleby. W dzień magazynuje ona ciepło, a w nocy je oddaje, zmniejszając przy tym różnicę temperatur. Cena kamieni jest znacznie wyższa, niż np. kory, ale przez wzgląd na bardzo długą trwałość kamieni inwestycja ta szybko się zwróci.

Grubość warstwy układanych kamieni powinna wahać się w granicach 5 cm.

Najczęściej stosowaną w ogrodach ściółką z drzew iglastych jest kora sosnowa. Świeża kora prezentuje się bardzo efektownie, a dodatkowo wydziela przyjemny, zapach lasu. Ze względu na swoje właściwości zakwaszające podłoże, jest ona szczególnie przydatna w uprawie roślin preferujących kwaśną glebę. Ponadto zmielona kora drzew iglastych ma wpływ na ograniczenie kiełkowania nasion chwastów oraz niektórych patogenów glebowych. Jej zaletą jest również niższa cena w porównaniu np. z kamieniami.

Warstwa ściółki nie powinna przekraczać grubości 5 cm. Ulegając rozkładowi, kora z drzew iglastych wyciąga azot z podłoża. W związku z tym stosując ją na rabatach, należy pamiętać o regularnym zwiększaniu dawek nawozu azotowego.

Zrębki są wyjątkowo atrakcyjnym materiałem ściółkującym. Powstają z drzew iglastych, poddanych procesowi rozdrabniania, sortowania oraz barwienia ekologicznymi barwnikami. Materiał ten jest odporny na warunki atmosferyczne i bezpieczny dla środowiska. Różnorodność kolorów umożliwia stworzenie wielu interesujących kompozycji w ogrodzie. Na rynku dostępne są zrębki w kolorze brązowym, czerwonym, pomarańczowym, żółtym i zielonym.

Zaleca się ściółkowanie i ekspozycję zrębków dekoracyjnych, wysypując warstwę o grubości około od 5 do 10 cm.

Do ściółek podkładowych zaliczamy m.in. agrowłókninę i agrotkaninę. W porównaniu do folii są one bardziej wytrzymałe mechanicznie i trwałe, gdyż nie ulegają procesowi rozkładu. Nie ograniczają one jednak roślinom dostępu do wody i powietrza. Zarówno agrowłóknina, jak i agrotkanina są włókninami polipropylenowymi. W przeciwieństwie do kamieni, kory i zrębków, nie pełnią one funkcji dekoracyjnej. Najczęściej ogrodnicy stosują je jako warstwa spodnia pod inne ściółki dekoracyjne. Dzięki temu ich efekt działania jest większy. Warto zaznaczyć, że ściółki podkładowe są chemicznie obojętne dla gleby oraz nie wpływają na jej pH.

Agrowłóknina wykonana jest z włókien układających się w nieregularną strukturę. Dostępna jest w różnych kolorach (czarny, brązowy, biały) oraz w różnych szerokościach (1,1m, 1,6m, 2,1m, 3,2m). Jej gramatura, czyli waga jednego metra kwadratowego (1m2), powinna wynosić od 50 do 100 g/m2.

Agrotkanina składa się z cienkich i mocnych nitek. Tkanina taka jest o wiele mocniejsza od agrowłókniny. Dostępna jest w różnych kolorach (czarny, brązowy, zielony, biały) oraz w różnych szerokościach (0,8m, 1,1m, 1,6m, 2,1m, 3,2m).